ความจริงของตำนาน เพกาซัส (Pegasus) สัตว์ในตำนานสปีชีส์ม้า แต่มีปีกบินได้ เป็นทายาทของ เทพเจ้าโพไซดอน และหนึ่งใน กอร์กอน เมดูซ่า ซึ่งเป็นสหายผู้กล้า ของวีรบุรุษเบลเลอโรฟอน ส่วนข้อมูลที่น่ารู้อื่นๆ ตามเราไปศึกษาพร้อมกันด้านล่าง
ทำความรู้จัก เพกาซัส จากที่มาของชื่อเรียก
เพกาซัส จากนิรุกติศาสตร์ ของกวีเฮเซียด มาจากคำว่า pēgē หมายถึง ฤดูใบไม้ผลิหรือบ่อน้ำ เนื่องจากมันเกิดใกล้กับน้ำพุแห่งมหาสมุทร ส่วนอีกชื่อหนึ่งคือ piḫašš หมายถึง สายฟ้า เนื่องจากตามตำนาน ม้ามีปีกเป็นผู้ส่งสายฟ้าให้กับ เทพเจ้าซูส [1]
การถือกำเนิด เพกาซัส จากตำราหลายฉบับ
มีตำนานหลายเวอร์ชัน เกี่ยวกับการถือกำเนิดของ 2 พี่น้องม้ามีปีก ว่ากันว่าเกิดในน้ำพุแห่งโอเชียนัส ซึ่งเป็นตำแหน่งที่เพอร์ซีอุส ได้พบกับเมดูซ่า และอีกเรื่องเล่าหนึ่งคือ พวกมันเกิดจากเลือดของเมดูซ่า เหมือนกับที่เอเธน่าเกิดจากซูส
นอกจากนี้ ยังกล่าวอีกว่า พวกเขาเกิดจากเลือดของเมดูซ่า ผสมกับน้ำทะเล จึงเกิดข้อสันนิษฐานที่ว่า โพไซดอนเป็นบิดา ซึ่งตำนานดังกล่าว คล้ายกับบันทึกของเฮเซียด โดยสายเลือดของม้าบินได้ เกี่ยวข้องกับทวยเทพหลายตน ไม่ว่าจะเป็น เทพีรีอา, โครนัส, ไกอา, ยุเรนัส, ไนซ์, เซโต, ฟอร์ซิส, พอนทัส และอีเธอร์
ลักษณะของ เพกาซัส มีพลังวิเศษอะไรบ้าง
คำอธิบายหน้าตาของม้าบินได้ คือมีสีขาวบริสุทธิ์ ประดับด้วยปีก บางตำนานบอกมันสวมบังเหียนสีทอง ซึ่งเอเธน่าเป็นคนประดิษฐ์ให้ ในช่วงเริ่มแรกของชีวิต มันมีความดุร้าย แต่มีความผูกพัน กับซูสและเอเธน่า ส่วนพลังวิเศษ มีข้อมูลดังต่อไปนี้
- การบิน / อิสรภาพ : ด้วยปีกอันมหึมา ทำให้มันขึ้นชื่อ เรื่องความสามารถในการบิน แถมยังช่วยให้เหล่าทวยเทพ หรือวีรบุรุษในการต่อสู้ หรือเดินทางจากโลกมนุษย์ ไปยังโลกอื่นๆ ได้อิสระ
- แข็งแกร่ง / ความเร็ว : แข็งแกร่งและคล่องแคล่ว ความเร็วทำให้มัน บรรลุภารกิจสำคัญ
- เรียกสายฟ้า : ในคำบอกเล่าบางเรื่อง ม้าบินได้มีพลังเรียกสายฟ้าให้กับซูส [2]
นอกเหนือจากนี้ ยังเล่าต่อกันมาว่า หากกีบเท้าของมัน กระทบกับพื้นโลก จะทำให้เกิดเป็นน้ำพุศิลปิน โดยเชื่อมโยงกับข้อมูลที่ว่า หลังจากแยกจากพี่ชาย มันไปซ่อนตัวอยู่ที่ภูเขาเฮลิคอน และหากอารมณ์เสีย ปีกของมันสามารถปรบมือ คล้ายเสียงฟ้าร้องได้อีกด้วย
เพกาซัส VS คริสซาออร์ 2 ทายาทของเมดูซ่า
พี่น้องฝาแฝดของ Pegasus ก็คือ คริสซาออร์ (Chrysaor) แต่พี่ชายไม่ได้มีปีก เพราะเขาเป็นนักรบร่างยักษ์ มีความเหมือนมนุษย์มากกว่า และมักปรากฏตัวเป็นชายหนุ่ม ซึ่งคริสซาออร์ได้แต่งงานกับ ธิดาแห่งโอเชียนัส และทั้งสองอาจเป็นผู้ให้กำเนิดอีคิดนา มารดาแห่งสัตว์ประหลาด
ภารกิจสำคัญของ เพกาซัส กับเบลเลอโรฟอน
การต่อสู้สุดโด่งดัง ของวีรบุรุษผู้สังหาร ไคเมร่า โดยเล่ากันว่า กษัตริย์แห่งไลเซีย ส่งสารถึงเบลเลอโรฟอน ให้ไปสังหารสัตว์ผสม 3 สายพันธุ์ โดยมีหวังให้เบลเลอโรฟอน เป็นผู้ถูกฆ่าเสียเอง จากนั้นโพลีอิดัสแนะนำโรฟอนว่า ต้องมีม้าบินได้ จึงเกิดเป็นตำนาน การกำราบม้าหลายเรื่องเล่า เช่น
- เขาไปจับม้าวิเศษขณะมันกำลังดื่มน้ำ
- เทพีเอเธน่าฝึกม้า และนำไปให้โรฟอน
- โพไซดอนนำม้ามาให้โรฟอน
กระทั่งพวกเขาเดินทางไปปราบไคเมร่า และโรฟอนเอาชนะได้ บนหลังของม้าบินได้ ต่อมาโรฟอนพยายามขึ้นไปบนยอดเขาโอลิมปัส ทำให้ซูสพิโรธ และส่งสัตว์มาก่อกวน จนทำให้โรฟอนหล่นลงจากหลังม้าสู่พื้นดิน และกลายเป็นคนพิการ ส่วนม้าวิเศษถูกซูสเก็บไปเลี้ยง
ที่มา: The myth of Pegasus and Bellerophontes [3]
ยกตัวอย่าง เพกาซัส ที่คงเหลืออยู่ในสมัยใหม่
- เป็นเครื่องหมายของสงครามโลกครั้งที่ 2 โดยถูกใช้ในกองกำลังร่มชูชีพ ของสหราชอาณาจักร
- จิตรกรรมบนผนัง ในเมืองปอมเปอี เป็นภาพเบลเลอโรฟอน ม้าวิเศษ และเอเธน่า
- รูปปั้นสำริด จากยุคกรีกในศตวรรษที่ 6 ก่อนคริสตกาล
- ภาพของม้าบินได้และไคเมร่าบนต่างหู
- รูปปั้นเลคีธอสคล้ายม้ามีปีก อายุราวๆ 480-460 ปีก่อนคริสตกาล จากประเทศชิลี
- แผ่นสำริดจากยุคพาร์เธียน ขุดพบที่มัสยิดโซเลย์มานคูเซ ประเทศอิหร่าน
- โมเสกกรีกเฮลเลนิสติก เบลเลอโรขี่ม้าสังหารไคเมร่า เมื่อประมาณ 300-270 ปีก่อนคริสตกาล ในพิพิธภัณฑ์โบราณคดีแห่งโรดส์
- โมเสกโรมัน จากศตวรรษที่ 2-3 ก่อนคริสตกาล ในพิพิธภัณฑ์ Musée de la Romanité
- ประติมากรรมกลางแจ้ง Bellerophon Taming Pegasus ณ มหาวิทยาลัยโคลัมเบีย นครนิวยอร์ก
ที่มา: World War II emblem, Gallery [4]
สรุป เพกาซัส / Πήγασος
Πήγασος ม้าบินได้สีขาว ซึ่งเกิดจากเทพผู้ปกครองทะเล และปีศาจหัวงู โดยทำหน้าที่ศักดิ์สิทธิ์หลายภารกิจ โดยเฉพาะการเรียกสายฟ้าฟาดให้กับซูส และเป็นผู้สร้างน้ำพุแห่งแรงบันดาลใจ ทำให้จนถึงปัจจุบัน มันกลายเป็นสัญลักษณ์ด้านศิลปะ ที่แม้แต่เลโอนาร์โด ดาวินชี ยังนำไปเขียนในงาน
อ้างอิง
[1] Mythopedia. (March 25, 2023). Etymology. Retrieved from mythopedia
[2] Centre of Excellence. (September 19, 2024). What Powers Does-Pegasus Have?. Retrieved from centreofexcellence
[3] Greekmyths-greekmythology.com. (2024). The myth of Pegasus and Bellerophontes. Retrieved from greekmyths-greekmythology
[4] Wikipedia. (August 12, 2024). World War II emblem, Gallery. Retrieved from en.wikipedia
