ฮับกิโด (Hapkido) ศิลปะการต่อสู้จากแดนกิมจิ ที่มีทั้งเทคนิคระยะใกล้-ไกล การโจมตีเบสิก รวมถึงใช้อาวุธดั้งเดิม ซึ่งถูกดัดแปลงมาจาก ไดโต-ริว ไอคิ-จูจิตสู (Daito-ryū Aiki-jujutsu) และคล้ายกับไอคิโดของญี่ปุ่น ส่วนข้อมูลอื่นๆ มีรายละเอียดต่อไปนี้
อะไรคือ ฮับกิโด / 합기도
ฮับกิโด หรือ 합기도 เป็นการรวมวลีจาก 3 คำในภาษาเกาหลี ได้แก่ ฮับ (합) หมายถึง การเป็นหนึ่งเดียว, กิ (기) หมายถึง พลังงานชีวิต และโด (도) หมายถึง หนทางหรือเส้นทาง จึงแปลเป็นปรัชญาการต่อสู้ได้ว่า “วิถีแห่งพลังที่ประสานกัน”
โดยประกอบด้วยเทคนิค 7 ด้าน ได้แก่ โจมตี, การบล็อก, จับล็อก, ทุ่ม, อาวุธ, ภายใน และการรักษา ซึ่งทั้งผู้สอนและผู้ฝึก จะได้ศึกษาเกี่ยวกับ วิธีฟื้นฟูการบาดเจ็บ ด้วยเทคนิคจัดกระดูก กดจุด และการนวด ซึ่งเป็นเอกลักษณ์ที่ไม่มีสอนให้แขนงอื่นๆ
ประวัติศาสตร์ ฮับกิโด มีบุคคลสำคัญท่านใดบ้าง
합기도 กำเนิดขึ้นกลางศตวรรษที่ 20 โดยมีแนวคิดมาจาก ไอคิโด ยูโด จูจิตสู เทควันโด ฮวารังโด และกุกซูลวอน เป็นต้น ซึ่งมีผู้ริเริ่มชื่อว่า ชเวยองซุล (Choi Yong Sul) พร้อมด้วยเหล่าลูกศิษย์ เช่น ซูบกซับ,คิมมูฮง, มยองแจนัม, จางอินมก, ชเวฮันยอง, ชางชินอิล ลิมฮยุนซู เป็นต้น และมีบุคคลสำคัญต่อไปนี้
ชเวยองซุล (1948)
- ผู้ได้ชื่อว่าเป็นบิดาแห่งศาสตร์นี้ อาศัยในญี่ปุ่นตั้งแต่เด็ก ก่อนจะกลับบ้านเกิด พร้อมทักษะของไดโตะริว และเป็นผู้เปิดทางให้กับไอคิโด ในเกาหลีใต้ โดยมีลูกศิษย์คนแรกคือ ซูบกซุบ นักยูโดสายดำ ก่อนจะเสียชีวิตลงในปี ค.ศ. 1986
จีฮันแจ (1957)
- แกรนด์มาสเตอร์จีฮันแจ ผู้เริ่มต้นทักษะการเต้นฮับกิโด เป็นอาจารย์สอน ให้กับองครักษ์ของอดีตประธานาธิบดีปาร์คจุงฮี และเป็นถือกำเนิดสมาคม Dae Han Ki Do Hw และ Dae Han Hapkido ก่อนจะย้ายไปที่เยอรมนีและอเมริกา
เจฟฟ์ เจบูธ (1995)
- ลูกศิษย์ของจีฮันแจ อาจารย์สอนระดับ 9 มีความสามารถทั้งเทควันโด เสือเส้าหลินใต้ และดราก้อนกังฟู สอนการสู้นี้ในออสเตรเลีย เป็นคนก่อตั้ง International-Hapkido Alliance (IHA) และ Australian Hapkido-Group (AHG)
ที่มา: Hapkido-History [1]
หลักการพื้นฐานของ ฮับกิโด มีอะไรบ้าง
ศิลปะต่อสู้ ฮับกิโด กำหนดหลักการ 3 ข้อขึ้นมา คือ หลักการของน้ำ หลักการวงกลม และหลักการความกลมกลืน รวมไปพื้นฐานเทคนิคต่างๆ บน 7 หลักการ ที่มีรายละเอียดดังนี้
3 หลักการ
- หลักการของน้ำ : สัญลักษณ์ของแนวคิด สื่อถึงความเรียบง่าย แต่มีความสำคัญ ปรับตัวให้เข้ากับทุกอย่าง ไม่มีสิ่งไหนขัดขวางได้ เช่นเดียวกับผู้ฝึก ที่ไม่ต้องพยายามจู่โจม หรือป้องกันตัว แต่ใช้การเปลี่ยนตำแหน่งอย่างคล่องตัว
- หลักการวงกลม : การเคลื่อนที่ตามวงกลม เป็นศูนย์กลางของทักษะต่างๆ ทั้งการทุ่ม ล็อกข้อต่อ มีทิศทางเส้นตรง เปลี่ยนทิศทาง จู่โจม โต้กลับ และสร้าง Momentum เพื่อกำราบคู่ต่อสู้
- หลักการความกลมกลืน : หลักการที่รวมวงกลม + น้ำ พื้นฐานความสามัคคี หรือมีชื่อเรียกว่า ฮาร์โมนี (Harmony) หากรวมกันจะส่งผลให้ การเคลื่อนไหวทรงประสิทธิภาพ [2]
6 พื้นฐานบนหลักการเทคนิค
- เปลี่ยนทิศทางของแรง : ไม่โจมตีแบบปะทะ หรือโจมตีตรงๆ แต่เปลี่ยนเป็นการควบคุม สมดุลของคู่แข่ง
- กระแสการเคลื่อนไหว : เคลื่อนไหวตลอดเวลา เช่น แบบวงกลม หรือการหมุนตัว
- การเคลื่อนไหวแบบวงกลม : วงขนาดใหญ่หรือเล็กก็ได้ ที่จะทำให้มองเห็นเทคนิคที่ใช้
- Ki-Power : พลังภายในหรือเข้าใจง่ายๆ ว่า “อะดรีนาลีน”
- Leverage : ศึกษาเกี่ยวกับร่างกาย จุดสำคัญราวๆ 2,000 ตำแหน่ง และ 200 จุดนั้นถูกใช้เพื่อป้องกันตัว
- Live hand : เทคนิคซิกเนเจอร์ ใช้เพื่อทำให้เลือดไหลเวียนได้ดี เชื่อมโยงกับ Ki-Power [3]
การฝึกฝน ฮับกิโด มีเทคนิคอะไรบ้าง
อย่างที่เกริ่นไปข้างต้นว่า ฮับกิโด ครอบคลุมเทคนิค 7 ด้าน ตั้งแต่การโจมตี ไปจนถึงการรักษา ซึ่งเทคนิคทั้งหมด มีรายละเอียดต่อไปนี้
โจมตี
- ตีลักษณะเปิดมือ
- ใช้หมัด
- ตีศอก
- เตะเข่า
- กระโดดเตะ
การบล็อก
- หาทางหลบหลีก
- บล็อกมือและแขน
- บล็อกเพื่อป้องกัน
- บล็อกการเตะ / เตะที่เป็นการบล็อก
- ปิดกั้นอาวุธต่างๆ
จู่โจมกลับ
- เคลื่อนที่แบบยืน พร้อมกับหลบหนี
- กลิ้งบนพื้น การกวาด และหลบหลีก
- ล็อกข้อต่อ เช่น ไหล่, มือ, ศอก, นิ้ว
- ทำให้แน่นหน้าอก หรือหายใจไม่ออก
- กดจุดส่วนใดส่วนหนึ่ง
การโยนหรือทุ่ม
- ทุ่มด้วยมือหรือไหล่
- การเตะพร้อมโต้กลับ
- การใช้ขา เช่น Hooks, Reaps และ Sweeps
- ท่าสละชีพ โยนด้วยสะโพก
อาวุธ
- มีด, ดาบ, ปืนพก, ไม้เท้ายาว
- แท่ง 1 คู่ ขนาดปานกลาง
- กระบองสั้น (คล้ายกระบองตำรวจ)
- ผ้า, เชือก, เข็มขัด
ภายใน
- เข้าใจง่ายๆ คือการทำสมาธิ โดยมีการปรับลมหายใจ และใช้ท่าทางดั้งเดิม เช่น ท่านกอินทรี, ท่านกเหยี่ยว หรือท่านาเอกะชินจัง
การรักษา
- รักษาการบาดเจ็บขั้นต้น พร้อมการฟื้นฟู ผ่านศาสตร์เฉพาะ ไม่ว่าจะเป็น การนวด, รักษาด้วยกระดูกสันหลัง หรือจะเป็นการฝังเข็ม
ทำความเข้าใจระบบสายคาดของ ฮับกิโด
สำหรับผู้เริ่มฝึกฝน ฮับกิโด โดยทั่วไปจะได้รับสายคาดสีขาว เหลือง หรือส้ม และมีชื่อเรียกว่า Geup หรือ Kyu นับตั้งแต่ระดับ 7-9 ซึ่งจะได้รับการสอนเบสิก พื้นฐานของกีฬา ทักษะที่ควรรู้ รวมถึงคำศัพท์ จากนั้นจะเลื่อนชั้นไปสู่ สายระดับสีปานกลาง สอนการสู้เบื้องต้น และอาวุธดั้งเดิม
กระทั่งเลื่อนสู่เลเวลสูง ซึ่งส่วนใหญ่จะเป็นสายสีแดง จะได้เรียนรู้ “วลี” ทางภาษา การใช้ทักษะแบบเรียลไทม์ และใช้เวลาฝึกประมาณ 6-7 ปี เพื่อเลื่อนสู่สายดำ โดยต้องมีอายุไม่น้อยกว่า 17 ปี แต่หากไม่ถึงเกณฑ์ จัดอยู่ในสายดำจูเนียร์ เมื่ออายุ 21 ปี จะสอบสายดำดั้ง 3 ได้
จากนั้นจะเป็นระดับปรมาจารย์ (ดั้ง 4) ต้องมีอายุ 25 ปี แต่ดั้ง 5 และ 6 ห่างกันราวๆ 5-6 ปี ทำให้อายุต่ำสุดคือ 30 หรือ 35 ปี ก่อนที่จะเข้าสู่ระดับ Grandmaster ภายในระยะ 7-9 ปี ต่อจากนั้น อาจมีอายุตั้งแต่ 45-60 ปี
ที่มา: Understanding Hapkido-Rank Progression [4]
เปรียบเทียบ ฮับกิโด กับศิลปะต่อสู้ที่ใกล้เคียงกัน
Hapkido VS Karate
- Hapkido : รากฐานเกาหลีใต้แท้ ทั้งผู้ริเริ่มและลูกศิษย์ เกี่ยวข้องกับไอคิโดญี่ปุ่น สู้บนพื้นฐานปรัชญา และใช้ระบบป้องกันตัวเป็นหลัก ได้ชื่อว่าเป็น MMA สไตล์โคเรีย
- คาราเต้ : ส่วนใหญ่มีรากฐานมาจาก ศาสตร์ต่อสู้ของจีน และมีบิดาคือ กิจิน ฟูนาโกชิ ชาวโอกินาว่า เน้นสู้แบบใช้กำลังอ่อนและแข็ง โดยเฉพาะสไตล์โชโต
Hapkido VS Aikido
- Hapkido : ต่อต้านอย่างเฉียบขาด รวดเร็ว ผสมกับทักษะโจมตี นำไปใช้เมื่ออยู่ในสถานการณ์จริงได้
- Aikido : กำเนิดในญี่ปุ่น รับคำสอนมาจากผู้ก่อตั้ง โมริเฮ อุเอชิบะ มีแนวคิดเรื่องความสามัคคีเป็นหลัก สอนเทคนิคแบบไฮบริด เปลี่ยนทิศทางการเผชิญหน้า และควบคุมคู่แข่งโดยไม่ต้องใช้กำลัง
Hapkido VS Krav Maga
- Hapkido : เคลื่อนไหวตามหลักการ สร้างสมดุล ความสามารถในการปรับตัว มีการต่อสู้ครบทุกด้าน
- Krav Maga : คราฟมากา มาจากอิสราเอล พัฒนาขึ้นเพื่อฝึกทหาร หัวใจสำคัญคือเอาตัวรอด เน้นเข้าปะทะและผลลัพธ์ เทคนิคเรียบง่าย สู้แบบเด็ดขาดและรวดเร็ว หรืออาจถึงแก่ชีวิตได้
สรุป ฮับกิโด
ฮับกิโด เป็นระบบต่อสู้ตามแนวปรัชญา ที่มีสตอรี่ยาวนาน รวมถึงคนสำคัญหลายคน ซึ่งกำเนิดขึ้นราวๆ กลางทศวรรษที่ 20 โดยปรมาจารย์สัญชาติเกาหลีใต้ ชเวยองซุล (Choi Yong Sul) ถือว่าเป็นศิลปะต่อสู้ ที่ครอบคลุมทุกแขนง ไม่ว่าจะเป็น หมัด เข่า ศอก เตะ การทุ่ม จับล็อก รวมไปถึงการใช้อาวุธ
อ้างอิง
[1] Dynamic Self Defence. (2021-2024). Hapkido-History. Retrieved from dynamicselfdefence
[2] Kim’s Hapkido Jang Mu Won. (2014-2024). What is hapkido?. Retrieved from kimshapkido
[3] Martial Arts College International. (2024).Technical principles. Retrieved from martialartscollege
[4] Evoke Martial Arts. (May 29, 2022). Understanding Hapkido-Rank Progression. Retrieved from evokeacademy
