ว่าด้วยเรื่องตำนานของ หลงม่า (Longma) สัตว์ผสมม้ากับมังกร ซึ่งตามตำนานจีน นักปราชญ์ถือว่ามันเป็นลางบอกเหตุ มีชื่อเสียงเกี่ยวข้องกับแม่น้ำเหลือง และ 3 กษัตริย์กับ 5 จักรพรรดิ ส่วนข้อมูลเพิ่มเติม ศึกษาไปพร้อมกับเราด้านล่าง
ความหมายชื่อ หลงม่า แปลว่าอะไร
หลงม่า สะกดแบบพินอินตามภาษาจีน เป็นการผสมคำระหว่าง long (龍) หมายถึงมังกร และ ma (馬) หมายถึงม้า ซึ่งเชื่อมโยงกับความเชื่อคนจีนโบราณ ที่แยกประเภทอาชาตามความสูง หากสูงไม่เกิน 8 ฟุต เรียกว่าหลง, สูงไม่เกิน 7 ฟุต เรียกว่าไหล (騋) และม้าสูงไม่เกิน 6 ฟุต เรียกว่าหม่า [1]
ต้นกำเนิด หลงม่า มาจากไหน
เรื่องเล่าของม้ามังกรจีน โด่งดังสุดมาจาก ตำนานของเฮ่อทู่ (แผนที่แม่น้ำเหลือง) และลัวซู่ (จารึกแม่น้ำลัว) ซึ่งเป็นแผนภาพวิทยาที่เรียกว่า “ยี่จิง” โดยแผนผังดังกล่าว บันทึกไว้ในหนังสือชื่อ Shangshu 1 ใน 5 คัมภีร์จีนโบราณ
ตามคำบอกกล่าวของ Kong Anguo นักวิชาการในสมัยฮั่น ม้ามังกรยุคนั้นโผล่ขึ้นจากแม่น้ำ พร้อมลวดลาย 3 เหลี่ยม และ 8 เหลี่ยมบนหลัง จึงทำให้จักรพรรดิฟู่ซี ตั้งชื่อลายนั้นว่าแผนที่แม่น้ำ นอกจากนี้ ม้ายังเชื่อมโยงกับจักรพรรดิหลายยุค เช่น ซุนเหยาและหยู ที่เชื่อเป็นลางดี
ในขณะที่สมัยขงจื๊อ ม้ามหัศจรรย์เรียกว่ายูนิคอร์น และตีความว่าเป็นคำทำนายที่โชคร้าย ซึ่งมีอีกตำนานว่า เต่ามังกรชื่อว่าหลงกุ้ย โผล่ขึ้นจากแม่น้ำลัว พร้อมกับแบกจารึกไว้บนหลัง แต่จะพบเห็นเต่าได้ แต่ในสมัยผู้ปกครองที่ดีเท่านั้น
ที่มา: Longma in Chinese Mythology [2]
ตีความ หลงม่า เป็นสัญลักษณ์ของอะไร
การตีความม้ามังกร แบ่งออกเป็น 2 สัญลักษณ์ ได้แก่
สัญลักษณ์ของม้า
- ตามนักษัตรจีน ม้าเป็นวัฏจักรที่ 7 ใน 12 ราศี โดยม้าเป็นตัวแทนความว่องไว แต่ว่ายน้ำไม่เก่ง ซึ่งปีเกิดแต่ละปี ต่างมีชื่อเรียกประจำตัว ยกตัวอย่างเช่น 25 มกราคม 1906 - 12 กุมภาพันธ์ 1907 เรียกว่าม้าไฟ / 30 มกราคม 1930 - 16 กุมภาพันธ์ 1931 เรียกว่าม้าเหล็ก เป็นต้น [3]
- ตัวแทน : การเคลื่อนไหว, การเดินทาง, พลัง และเชื่อว่าคนเกิดปีมะเมีย มีนิสัยร่าเริง, กระตือรือร้น
สัญลักษณ์ของมังกร
- มังกรเป็นสัญลักษณ์ ความมงคล ยิ่งใหญ่ ทรงพลัง รวมถึงสุขภาพ มักถูกมองว่าเป็นลางบอกโชคดี ส่วนในสังคมชนชั้นสูง มักเกี่ยวข้องกับจักรพรรดิ สื่อถึงอำนาจสูงสุด
หลงม่า VS กิเลน เป็นตัวเดียวกันหรือไม่
หลงม่า บางคนอาจคิดว่า เป็นตัวเดียวกับกิเลน แต่ในความเป็นจริง สัตว์ที่ใกล้ชิดม้ามังกรมากกว่า คือ เทียนม่า (天馬) แปลว่าม้าสวรรค์ หรือเรียกกันว่า เพกาซัส ประเทศจีน ซึ่งมันยังเชื่อมโยงกับ ม้าเหงื่อโลหิตอีกด้วย ส่วนสัตว์ตัวอื่นๆ ที่คล้ายกัน ยกตัวอย่างเช่น
3 ม้ามีปีกในตำนาน ที่คล้ายกับม้ามังกรของจีน
คิลิน - Kirin
ในภาษาญี่ปุ่น Kirin ก็คือ Qilin มีร่างกายเป็นกวาง เกล็ดมังกร และศีรษะเป็นม้า ตัวแทนของโชคดี ความสุข และสติปัญญา ในขณะที่ม้ามังกรมีหัวกับร่างกายเป็นม้า เกล็ดกับปีกเป็นมังกร สามารถควบคุมอากาศได้ [4]
ยู่หลง - Yulong
ม้ามังกรขาว 1 ใน 3 บุตรของราชามังกร เป็นตัวละครในนิยายเรื่องไซอิ๋ว ซึ่งพระภิกษุเซวียนซาง ขี่มันเพื่อนำคัมภีร์จากตะวันตกกลับมา เป็นตัวแทนแห่งการเปรียบเทียบ ความตั้งใจ รอบคอบ และจิตใจที่แข็งแกร่ง
สัตว์ในตำนานกรีก
ไคเมร่า (Chimera) : สัตว์ร้ายหลายสายพันธุ์ในตัวเดียว มีหัวราชสีห์ ลำตัวแพะ และปีกมังกร แถมยังสามารถพ่นไฟได้
เพกาซัส (Pegasus) : สิ่งที่น่าจะเหมือนมากที่สุด เป็นม้าบินได้ศักดิ์สิทธิ์ มีพี่ชายมารดาเดียวกันชื่อ คริสซาออร์ (Chrysaor) ซึ่งเพกาซัสรับบทบาทสำคัญ คือถูกใช้เป็นพาหนะของเบลเลอโรฟอน สำหรับภารกิจพิชิตไคเมร่า
การปรากฏ หลงม่า พบในผลงานชิ้นใดบ้าง
งานศิลปะชิ้นแรกที่ปรากฏม้ามังกร อยู่ในสมัยราชวงศ์ฉิน 221-206 ปีก่อนคริสต์ศักราช ก่อนที่ต่อมาในยุคราชวงศ์ฮั่น พบประติมากรรมหยก รวมถึงบันทึก เช่น หนังสือรวมตำนานและนิทานพื้นบ้าน Shan Hai Jing
ในราชวงศ์ถัง ค.ศ. 618-907 มังกรหลงถูกใช้เป็น ตัวแทนระหว่างสวรรค์กับโลก จากนั้นนักกวีและศิลปิน จากสมัยราชวงศ์ซ่ง ค.ศ. 960-1279 พรรณนาว่ามันเป็นสัตว์ทรงพลัง เปลี่ยนการไหลของน้ำ และภูเขาได้
ส่วนยุคปัจจุบัน เที่ยวชมรูปปั้นม้ามังกร แผงคอสีเพลิง ยืนด้วยขาหลัง ตั้งอยู่ในเมืองเฉิงตู แถมยังถูกกล่าวถึง ในผลงาน Media อีกหลายแบบ อาทิเช่น วิดีโอเกม Final Fantasy XIV หรือนวนิยาย Dragon Horse: A True Legend ของนักเขียน HH Lomax [5]
สรุป หลงม่า - 龍馬
หลงม่า อาชามังกรแห่งตำนานจีน มีลักษณะเหมือนกิเลน ผสมเพกาซัส เชื่อว่าหากปรากฏตัว ใช้เป็นลางบอกเหตุดี ทั้งยังเป็นคำนิยามของผู้ปกครอง เกี่ยวข้องกับแผนที่แม่น้ำเหลือง และว่ากันว่ามีพลังธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็น ทำให้เมฆเคลื่อนตัว หรือเปลี่ยนทิศทางการไหลของแม่น้ำ ซึ่งสื่อถึงความแข็งแกร่งสูงสุด
อ้างอิง
[1] Wikipedia. (December 31, 2024). Name. Retrieved from en.wikipedia
[2] Symbolsage. (October 17, 2023). Longma in Chinese Mythology. Retrieved from symbolsage
[3] Wikipedia. (August 20, 2024). Zodiacal horse. Retrieved from en.wikipedia
[4] HUAXIA. (March 6, 2023). Longma vs. Kirin. Retrieved from sonofchina
[5] Mythical Encyclopedia. (2025). Modern Depictions, Contemporary Works. Retrieved from mythicalencyclopedia
