วาเล่ตูโด (Vale Tudo) กีฬาต่อสู้ไร้อาวุธ + เข้าปะทะเต็มรูปแบบ ที่แทบจะไม่มีกฎเกณฑ์ กำหนดขึ้นในอเมริกาใต้ ประมาณศตวรรษที่ 20 ซึ่งเป็นออริจินัล ของการต่อสู้แบบ MMA ยุคปัจจุบัน ส่วนข้อมูลเพิ่มเติม เราจะพาไปรู้จัก
ทำความรู้จัก วาเล่ตูโด มันคือกีฬาอะไร
วาเล่ตูโด เป็นคำภาษาโปรตุเกส แปลว่า “อะไรก็ได้” ซึ่งตั้งมาจากการไม่มีกติกาตายตัว สู้แบบใดก็ได้เพื่อเป็นผู้ชนะ ส่วนชาวอเมริกัน จะเรียกมันว่า No Holds Barred ในช่วงแรกที่ริเริ่ม นักสู้สามารถประชันกันได้ทุกแบบ เช่น ยูโด VS คาโปเอร่า หรือ คาราเต้ VS บราซิลเลียนยิวยิตสู เป็นต้น
ย้อนไทม์ไลน์ วาเล่ตูโด มีประวัติเป็นมายังไง
ปี ค.ศ. 1920-1980
- วาเล่ ตูโต มีความนิยมในคณะละครสัตว์ และถูกบรรยายถึง บนหนังสือพิมพ์ Japanese-American Courier เมื่อวันที่ 4 ตุลาคม 1928 กระทั่งระหว่างปี 1959-1960 การสู้นี้ส่วนใหญ่ พบเห็นได้ในกลุ่มคนใต้ดิน โดยเฉพาะที่เมืองริโอเดจาเนโร
- และหลายปีต่อมาจนถึง 1993 มีการจัดงานชื่อว่า Capoeira vs Chute Boxe ณ เมืองกูรีตีบา ซึ่งเป็นการแข่งขัน คาโปเอร่า ปะทะ นักมวยไทย จากสถาบัน Chute Boxe Academy และเป็นการเปิดตัว วาเล่ตูโด / MMA ครั้งแรกเช่นกัน
ปี ค.ศ. 1993-2000
- โรเรียน เกรซี่ นำวาเล่ ตูโด ไปสู่สหรัฐอเมริกา ในช่วงทศวรรษ 1970 ก่อนจะก่อตั้ง UFC และจัดการแข่งขันไร้กติกา จากนั้น UFC ยังเริ่มการโปรโมต Vale-Tudo ก่อนที่ในปี 1994 จะมีงาน Vale Tudo Japan ถูกจัดขึ้น และตั้งชื่อว่า No Holds Barred เมื่อปี 1995
- ในปี 1997 มีเหตุการณ์จลาจล เกี่ยวกับการแข่งในบราซิล ส่งผลให้รัฐริโอเดจาเนโร แบนการแข่งขันเกือบ 10 ปี กระทั่ง UFC กำหนดกฎมากขึ้น และเปลี่ยนองค์กรต่างๆ ในช่วงปลายทศวรรษ 1990 ให้กลายเป็น World Vale Tudo Championship และ International Vale Tudo Championship
ที่มา: History [1]
ยุคปัจจุบันของ วาเล่ตูโด สู่การต่อสู้แบบเดี่ยว
ยุคต้นทศวรรษที่ 20 เปลี่ยนมาใช้กฎ Unified ที่มีความปลอดภัย และคำว่า Vale Tudo ถูกเรียกแทนที่ด้วย MMA นับตั้งแต่ปี 2009 และปัจจุบัน การแข่งขันทุกอย่าง อยู่ภายใต้กฎการต่อสู้ผสมผสาน แต่ยังสามารถพบเห็นการแข่งขันกติกาดั้งเดิม ในบางแห่งของบราซิล
ซึ่งในปัจจุบัน วาเล่ ตูโด ถูกขนานนามว่า เป็นสไตล์ต่อสู้แบบแยกเดี่ยว โดยมีนักสู้อย่าง มาร์โก รัวส์ (Marco Ruas) ถูกยอมรับเป็นคนแรกๆ และเขาได้พัฒนาสู่ “รัวส์ วาเล่ ตูโด” พร้อมสอนให้กับหลายคน เช่น เปโดร ริซโซ นักคิกบ็อกเซอร์ชาวบราซิล และเรนาโต โซบรัล นักมวยปล้ำผสมผสาน เป็นต้น
และนอกจากกระแสในโซนอเมริกาใต้ อะคาเดมี Chute Boxe ยังเริ่มขยายเข้าสู่ประเทศไทย เริ่มต้นจากเปิดยิมมวยไทย ก่อนจะเปิดหลักสูตรสอนดั้งเดิม + BJJ + มวยปล้ำปี 1991 และได้เปลี่ยนชื่อยิมดังกล่าวเป็น Vale Tudo
กฎกติกาของ วาเล่ตูโด สู้ด้วยรูปแบบไหน
- การเอาชนะ : ไม่มีการคิดคะแนน วิธีคว้าชัยชนะคือ KO, ขอยอมแพ้ หรือทำให้คู่แข่งออกจากเกม
- พื้นที่ต่อสู้ : ช่วงยุคแรกๆ จะสู้กันในพื้นที่อิสระ ก่อนจะเปลี่ยนมาสู้บนเสื่อ, สังเวียน และเริ่มแข่งบนเวทีกรงเมื่อทศวรรษปี 1990
- เงื่อนไขเวลา : ระยะเวลาแข่งขัน เริ่มตั้งแต่ 5-15 นาที หรือไม่มีเวลากำหนด
- อุปกรณ์ : ในช่วงยุคเริ่มต้น ไม่มีถุงมือ สู้ด้วยหมัด
ที่มา: Vale-Tudo Rules [2]
แนะนำ 9 นักสู้ วาเล่ตูโด ชื่อเสียงโด่งดัง
ริกสัน เกรซี่ / Rickson Gracie
- เข้าร่วมงานวาเล่-ตูโด ครั้งที่ 1 และ 2 ไร้พ่ายจากการสู้กว่า 300 ไฟต์ ในการแข่งจูจิตสึและวาเล่ ตูโด และสร้างแรงดลใจให้พัฒนากีฬา M-M-A
เฮลิโอ เกรซี่ / Helio Gracie
- ผู้มีส่วนร่วมในการก่อตั้งบราซิลเลียนยิวยิตสู แข่งขันมาราวๆ 20 ไฟต์ในทศวรรษที่ 4 ประชันกับนักสู้จากศาสตร์อื่นหลายคน
มาซาฮิโกะ คิมูระ / Masahiko Kimura
- ถูกยกย่องว่า เป็นนักยูโดผู้ยิ่งใหญ่ มีชื่อเสียงจากการแข่งขันระหว่าง วาเล่-ตูโด ปะทะ บราซิลเลียนยิวยิตสู เนื่อจากหักแขนคู่ต่อสู้ด้วยท่า Gyaku ude-garami
คาร์ลสัน เกรซี่ / Carlson Gracie
- มีฉายาว่าเป็นนักสู้เก่งที่สุดของตระกูล แข่งขันมากกว่า 3 ทศวรรษ นับตั้งแต่ปี 1950-1970 เคยแพ้แค่ 1 ครั้ง แถมยังเอาชนะวัลเดมาร์ ซานทานา ล้างแค้นให้พ่อได้สำเร็จ
มาร์โก รัวส์ / Marco Ruas
- คว้าแชมป์จากรายการ UFC 7 มีทักษะทั้งลูตา ลิฟร์ และวาเล่ ตูโด เป็นหนึ่งในนักสู้คนแรก ที่ใช้เทคนิคการเตะอย่างเต็มรูปแบบ
ยูไคลเดส ฮาเต็ม / Euclydes Hatem
- ผู้คิดค้นศิลปะการต่อสู้ ลูตาลิฟร์ (Luta Livre) คนยกย่องให้เป็น หนึ่งในนักสู้ผู้ยิ่งใหญ่แห่งยุค ชนะได้ทั้งจอร์จ เกรซี่ และวัลเดมาร์ ซานทานา
เรย์ ซูลู / Rei Zulu
- นักสู้ที่เชี่ยวชาญ Tarraca ศิลปะต่อสู้บราซิลแขนงหนึ่ง รวมถึงมวยปล้ำ เคยสู้มาแล้วประมาณ 200-300 ครั้ง ก่อนจะแขนหมัดในวัย 62 ปี
วัลเดมาร์ ซานทาน่า / Waldemar Santana
- ผู้บุกเบิกกีฬา MMA และเป็นตำนานแห่งวาเล่ ฝึกหลายศาสตร์ต่อสู้ เช่น คาโปเอร่า, มวย, ยิวยิตสู อีกทั้งยังเคยเอาชนะเฮลิโอ เกรซี่
วันเดอร์เลย์ ซิลวา / Wanderlei Silva
- หรือฉายา The Axe Murdererเ เริ่มต้นแข่งวาเล่ในปี 1997-1999 ก่อนจะเปลี่ยนมาสู้ M-M-A
ที่มา: Who Are the Most Famous Vale-Tudo Fighters? [3]
รับชมการต่อสู้ วาเล่ตูโด บนหน้าจอทีวี
ย้อนไปเมื่อต้นปี 1999 แข่งขันชิงแชมป์โลก วาเล่ตูโด หรือ WVC 7 และ 8 ถูกเปิดตัวในรูปแบบรายการทีวี นำทีมโดยผู้สร้าง เฟรเดอริโก ลาเพนดา และมีดาวเด่น อาทิเช่น มิคาอิล อาเวติเซียน, เอ็ดสัน คาร์วัลโญ่, เอเลียส โรดริเกซ และอีกกว่า 7 คน [4]
และล่วงเลยมาถึงปี 2014 มีสารคดีเกี่ยวกับ วิวัฒนาการระบบต่อสู้ M-M-A โดยมีอดีตนักสู้อย่าง เจสซี ริชาร์ดสัน เป็นตัวเอกของเรื่อง ภายใต้ผู้อำนวยการสร้าง แอนโธนี่ แมคคารี และผู้เขียนบท แม็กซ์ มัคคารี บอกเล่าเรื่องราวสั้นๆ ภายใน 8 นาที [5]
สรุป วาเล่ตูโด
วาเล่ตูโด หลายคนเชื่อว่า คือบรรพบุรุษของระบบต่อสู้ผสมผสาน (MMA) ที่เกิดขึ้นเมื่อช่วงปี 1920 และยังคงพบเห็นถึงปัจจุบัน แต่กฎเฉพาะอย่าง “อะไรก็ได้” ก็ถูกปรับไปตามยุคสมัย เน้นสู้แบบปลอดภัย ส่วนใหญ่ใช้กติกาภายใต้องค์กร UFC
อ้างอิง
[1] Wikipedia. (June 16, 2024). History. Retrieved from en.wikipedia
[2] Fighters Vault. (December 29, 2021). Vale-Tudo Rules. Retrieved from fightersvault
[3] GroundedMMA. (June 27, 2023). Who Are the Most Famous Vale-Tudo Fighters?. Retrieved from groundedmma
[4] IMDb. (1990-2024). WVC 7: World Vale-Tudo Championship. Retrieved from imdb
[5] IMDb. (1990-2024). Vale-Tudo. Retrieved from imdb
