นิทาน หมาป่าฮอนชู (Honshū wolf) เป็น 1 ใน 2 หมาป่า ที่พบในประเทศญี่ปุ่น ตามตำนานมักพรรณนาว่า มันมีพลังลึกลับ สื่อสารกับผู้คน และยังแปลงร่างเป็นมนุษย์หมาป่าได้ ส่วนข้อมูลเพิ่มเติม เช่น ต้นกำเนิด เรื่องเล่าท้องถิ่น และอื่นๆ ศึกษาต่อด้านล่าง
นิทาน หมาป่าฮอนชู ถูกเล่าถึงยังไง?
นิทาน หมาป่าฮอนชู นอกจากจะเล่าว่ามีพลังวิเศษ ในหมู่บ้านบางแห่ง ยังให้ความเคารพว่าเป็นเทพเจ้า ซึ่งเชื่อว่าจะนำโชคมาให้ และคอยพิทักษ์จากอันตราย ซึ่งมีนิทานหลายเรื่อง ที่เอ่ยถึงหมาป่าฮอนชู แต่มีอยู่ 4 ตำนานขึ้นชื่อ ที่เล่าถึงมากสุด ได้แก่ Shiranui, Yamaarashi, Ookami no Namida และ Shishigami
นิทานพื้นบ้านเรื่องหมาป่าฮอนชู มีอะไรบ้าง?
- ชิรานุอิ : ตำนานนี้บอกว่า หมาป่าแห่งเกาะฮอนชู ถูกเรียกด้วยชื่อ “ชิรานุอิ” ซึ่งมันหลงรักหญิงสาวคนหนึ่ง จึงแปลงร่างเป็นคน แล้วเข้าไปจีบเธอ จากนั้นทั้งคู่ก็แต่งงานและมีลูกด้วยกัน ก่อนที่ชรานุอิจะถูกนายพรานสังหาร
- ยามาอาราชิ : ยามาอาราชิ เป็นอีกหนึ่งหมาป่าบนเกาะฮอนชู เล่าว่าสามารถควบคุมสายลมได้ เมื่อมันโกรธหรืออารมณ์ไม่ดี จะเรียกพายุทอร์นาโดออกมา ทำให้หลายคนหวาดกลัว แต่ก็มีคนแสดงการนับถือ ในพลังของมันด้วย

- โอคามิ โนะ นามิดะ : เล่าถึงสุนัขหมาป่าฮอนชู ถูกมนุษย์จับไปฆ่า ในช่วงชีวิตสุดท้ายของมัน น้ำตาลได้กลายเป็นคริสตัล เชื่อว่ามีพลัง ในการรักษาโรคหรืออาการบาดเจ็บ
- ชิชิงามิ : หมาป่าทรงพลัง ซ่อนตัวอยู่ในภูเขา กล่าวว่าเป็นผู้ควบคุมสัตว์ และพืชพรรณที่อยู่รอบตัวได้ และถูกยกให้เป็น “ผู้ปกป้องป่า” บางฉบับบอกว่าแค่คล้ายหมาป่า แต่บางเล่มก็บอกว่าเป็นแวร์วูล์ฟ
ที่มา: Legends about the Honshu-Wolf [1]
การพบเห็นหมาป่าญี่ปุ่น ทำไมถึงสูญพันธุ์?
การพบเห็นหมาป่าญี่ปุ่น ครั้งแรกคือในบันทึก Kofudoki itsubun เมื่อปี ค.ศ. 713 ต่อมาในปี 967 บอกว่าหมาป่าชอบล่าม้า กระทั่งปี 1701 การล่าหมาป่าถูกแนะนำโดยขุนนาง จนถึงปี 1742 มีนักล่าหมาป่ากลุ่มแรก จากนั้นในปี 1736 เกิดโรคพิษสุนัขบ้า ซึ่งคาดว่าระบาดมาจากจีนหรือเกาหลี
จากนั้นโรคแพร่กระจาย ส่งผลให้จากหมาป่าธรรมดา เปลี่ยนเป็นสุนัขล่าเนื้อมนุษย์ จึงเป็นสาเหตุให้เกิดระบบ “การล่าหมาป่า” ซึ่งเป็นนโยบาย ที่ควบคุมโดยการปฏิรูปเมจิ จนทำให้ประมาณชั่วอายุคน หมาป่าสายพันธุ์ญี่ปุ่นจึงสูญพันธุ์
โดยเมื่อวันที่ 23 มกราคม 1905 หมาป่าตัวสุดท้าย ถูกฆ่าที่หมู่บ้านวาชิกากูจิ ในเกาะฮอนชู แต่ผ่านมาสักระยะหนึ่ง เช่น เมื่อปี 1997 มีคนอ้างว่าเห็นสัตว์คล้ายสุนัข หรือจะเป็นเมื่อปี 2000 แต่นักสัตววิทยาบางคน ออกมาบอกว่ารายงานดังกล่าว อาจเกิดจากสุนัขจรจัดที่ระบุผิดพลาด
ที่มา: History [2]
ลักษณะ หมาป่าบนเกาะฮอนชู มีหน้าตาเป็นยังไง?
หมาป่าบนเกาะฮอนชู เป็นสายพันธุ์ตัวเล็กที่สุดของโลก โดยมีเติบโตได้เต็มที่ 35 นิ้ว สูงประมาณ 1 ฟุต น้ำหนักระหว่าง 10-20 กิโลกรัม ศีรษะเล็ก ปากยาว ฟันแหลม หน้าตาเหมือนกับสุนัขจิ้งจอก ปกคลุมด้วยขนสั้น ดวงตาเรียว หูเล็กตั้งตรง ขาสั้น และมีลำตัวยาว อายุขัย 6-8 ปี
ความต่าง หมาป่าฮอนชู & หมาป่าฮอกไกโด คืออะไร?
ญี่ปุ่นมีหมาป่า 2 สายพันธุ์ ตัวแรกคือพบบนเกาะฮอนชู และตัวที่สองคือหมาป่าฮอกไกโด หรือเรียกว่าหมาป่าสีเทา ความแตกต่างก็สองสายพันธุ์ คือหมาป่าบนเกาะฮอกไกโด จะมีขนาดที่ใหญ่กว่า สามารถเทียบได้กับ สุนัขสายพันธุ์ไซบีเรีย แถมยังมีเขี้ยวที่ยาวและโค้งงอ

ส่วนความสัมพันธ์กับหมาป่าอื่นๆ สุนัขฮอนชูอาจเกี่ยวข้องกับ หมาป่าสีเทาสายพันธุ์ย่อย เช่น เรื่องราว อามาร็อก แต่จะใกล้ชิดมากสุด คือสายพันธุ์จากประเทศจีน ซึ่งได้อพยพมาญี่ปุ่น ในยุคสุดท้ายของน้ำแข็ง พวกมันปรับตัวให้เข้ากับสภาพภูเขา จึงทำให้ตัวเล็กลง และมีรูปร่างต่างจากสายเลือดเดียวกัน ที่อยู่ในภูมิภาคอื่น [3]
ข้อเท็จจริงของ หมาป่าแห่งฮอนชู มีอะไรเพิ่มเติมที่น่ารู้?
- ตัวสุดท้ายถูกฆ่า ในจังหวัดนารา ทางตอนกลางของประเทศญี่ปุ่น
- สามารถเยี่ยมชมอนุสรณ์หมาป่าญี่ปุ่น ได้ที่ริมแม่น้ำทาคามิ เมืองฮิงาชิโยชิโนะ
- ฟอสซิลสุนัขหมาป่าฮอนชู ขุดพบในแหล่งโบราณคดีโทริฮามะ สันนิษฐานว่ามีอายุอยู่ในยุคโจมง 10,000-250 ปีก่อนคริสตกาล
- หลักฐานที่เหลืออยู่ในปัจจุบัน มีภาพถ่าย 2 รูป ชิ้นส่วนหนัง 8 ชิ้น และตัวอย่างสัตว์อีก 5 ชิ้น โดยเก็บไว้ที่เนเธอร์แลนด์ และในพิพิธภัณฑ์อังกฤษ แห่งลอนดอน อย่างละหนึ่งชิ้น ส่วนที่เหลือเก็บไว้ในญี่ปุ่น
- มีบทบาททั้งในเรื่องผู้นำตระกูล เช่น ฟูจิวาระ โนะ ฮิเดฮิระ ผู้นำคนที่ 3 ของฟูจิวาระเหนือ อาณาเขตมุตสึ เชื่อว่าเขาเลี้ยงดูหมาป่า ในขณะที่ศาสนาชินโต หมาป่าเชื่อมโยงกับเทพเจ้าภูเขา หรือเชื่อว่าเป็นวิญญาณ
ที่มา: Interesting Facts [4]
สรุป นิทาน หมาป่าฮอนชู (ニホンオオカミ)
นิทานพื้นบ้านหมาป่าฮอนชู หนึ่งในสายพันธุ์ย่อยหมาป่าสีเทา มีถิ่นกำเนิดในเกาะฮอนชู เกาะชิโกกุ และเกาะคิวชู แม้จะถูกนับถือว่าเป็นเทพเจ้าในบางชุมชน แต่ด้วยการระบาดของโรค ส่งผลให้มันถูกล่า และสูญพันธุ์ไปเมื่อปี 1905 เป็นที่สิ้นสุดวัฏจักรของหมาป่า ตัวเล็กที่สุดของโลก
ตอบคำถาม หมาป่าฮอนชูกินอะไร?
เช่นเดียวกับหมาป่าส่วนใหญ่ ฮอนชูกินเนื้อเป็นอาหาร และเลื่องลือว่าเป็นนักล่าสัตว์ใหญ่ ไม่ว่าจะเป็น หมูป่าหรือกวาง นอกจากนี้ มันยังล่าสัตว์เล็กอย่างหนู ทำให้เกษตรกรหลายคน ยกย่องให้มันเป็นผู้พิทักษ์ผลผลิต
คนญี่ปุ่นเชื่อว่าหมาป่าฮอนชู เป็นอะไร
คนญี่ปุ่นเชื่อว่า หมาป่ามีหน้าที่พิทักษ์ภูเขา เป็นสัตว์ศักดิ์สิทธิ์ คอยปกป้องอันตรายให้นักเดินทาง หรือดูแลหมู่บ้าน อีกทั้งยังเชื่อว่าพวกมันเป็นวิญญาณ หรือเรียกคุ้นหูว่า “โอคามิ - Okami” เข้าใจภาษามนุษย์ ให้รางวัลกับคนที่มีคุณธรรม และลงโทษคนไม่ดี
อ้างอิง
[1] ナAヤAN BHH. (2025). Legends about the Honshu-Wolf. Retrieved from thejapanbox
[2] Wikipedia. (January 5, 2025). History. Retrieved from en.wikipedia
[3] World Deer. (2024-2025). Relation to Other Wolf Species. Retrieved from worlddeer
[4] Extinct Animals. (March 28, 2022). Interesting Facts. Retrieved from extinctanimals