ว่าด้วยเรื่องตำนานของ ธันเดอร์เบิร์ด (Thunderbird) นกสายฟ้าแห่งชนพื้นเมืองอเมริกา ที่เล่ากันว่า สามารถเรียกสายฟ้าหรือฟ้าแลบได้ และมักถูกมองว่าเป็น “สัตว์ผู้พิทักษ์” ที่หลายชนเผ่าบูชา ส่วนข้อมูลเพิ่มเติม อ่านต่อด้านล่าง
ทำความรู้จัก ธันเดอร์เบิร์ด คือตัวอะไร
ธันเดอร์เบิร์ด เล่ากันว่า เมื่อกระพือปีกจะเกิดฟ้าร้อง และเมื่อกะพริบตาจะเกิดฟ้าแลบ เป็นสัตว์ทรงพลังในตำนานอเมริกาพื้นบ้าน มักถูกบรรยายว่าเป็นนกนักล่า หรือครึ่งคนครึ่งนก ผู้คนยกให้เป็นผู้ปกป้อง เคารพ คำอธิษฐาน หรือเป็นของขวัญจากพระเจ้า
โดยความเชื่อดังกล่าว แพร่กระจายในแคนาดาเป็นส่วนใหญ่ ไม่ว่าจะเป็น ชนเผ่าโอจิบเว, ลาโกตา หรือไฮดา ต่างก็มีตำนานเป็นของตัวเอง ซึ่งในทางวิชาการ พบรูปนกตัวนี้ มีอายุย้อนกลับไปกว่า 4,000 ปี ในเมืองโอไรออน รัฐวิสคอนซิน ซึ่งเคยถูกใช้งานเมื่อราวๆ 250-1500 ก่อนคริสต์ศักราช [1]
ธันเดอร์เบิร์ด เป็นสัญลักษณ์ถึงอะไร
ชนเผ่าส่วนใหญ่ในอเมริกา ถูกเล่าในทิศทางเดียวกัน คือมีลักษณะคล้ายนก พร้อมพลังเหนือธรรมชาติ แถมยังมีบางกลุ่มเชื่อว่า มันสามารถเปลี่ยนรูปร่างได้ โดยในแต่ละเผ่า ต่างมีตำนานประจำถิ่น ยกตัวอย่างเช่น
- ชนเผ่าอัลกองควิน (Algonquian) : กลุ่มคนใหญ่สุดในอเมริกา ยุคก่อนอาณานิคม เชื่อว่ามีสัตว์ 2 ตัว คือ นกสายฟ้า เสือดำใต้น้ำ หรืองูใหญ่ เป็นผู้ควบคุมโลก โดยนกสายฟ้าทำหน้าที่ปกป้องมนุษย์ และถูกพรรณนาว่ามีรูปร่างคล้ายอักษร X
- ชนเผ่าเมโนมินี (Menominee) : กลุ่มคนที่มาจากตอนเหนือของวิสคอนซิน เชื่อว่านกสายฟ้าอยู่บนภูเขา เป็นผู้ควบคุมฝนและความหนาวเย็น อีกทั้งยังเป็นผู้ส่งสารจากดวงอาทิตย์ เป็นศัตรูของงูมิซิคินูบิก
- ชนเผ่าลาโกตาซู (Lakota Sioux) : เชื่อว่าจะพบเห็นนกสายฟ้าในความฝัน หรือเรียกว่า “เฮโยก้า”
- ชนเผ่าชอว์นี (Shawnee) : เล่าว่านกเปลี่ยนรูปร่างได้ มักปรากฏในร่างของเด็กผู้ชาย มีความสามารถในการพูดถอยหลัง
- ชนเผ่าโอจิบเว (Ojibwe) : เล่าว่าวีรบุรุษ Nanabozho สร้างนกขึ้นมา เพื่อปกป้องผู้คน และเป็นเครื่องมือลงโทษ ซึ่งบอกว่ามันอาศัยอยู่ใน 4 ทิศ
ที่มา: Thunderbird in Various Native American Tribes [2]
มีตำนานเกี่ยวกับ ธันเดอร์เบิร์ด อย่างไร
นกธันเดอร์ VS วาฬวาฬมิลมอส
เล่ากันว่าครั้งหนึ่ง เคยเกิดน้ำท่วมเกือบครึ่งโลก จึงเกิดเป็นการต่อสู้ของนักธันเดอร์ กับวาฬวาฬมิลมอส ซึ่งกินเวลานานมาก และเกิดเสียงสะเทือนไปจนทั่วภูเขา ทำให้ต้นไม้หักโค่น จนกระทั่งนกธันเดอร์ปล่อยให้วาฬหนีลงทะเล ซึ่งเชื่อว่า เป็นบรรพบุรุษของวาฬเพชฌฆาตในปัจจุบัน
เปลี่ยนคนให้กลายเป็นก้อนหิน
เล่าว่ามีพรานล่าสัตว์ในเมืองบีเวอร์แพรรี่ ได้ตัดขนนกธันเดอร์ ซึ่งยาวเทียบเท่าไม้พายแคนู และยังพาชาวบ้านไปแล่ซากวาฬที่นกจับได้ แต่ไม่นานพายุก็เข้า ฝนกลายเป็นลูกเห็บใหญ่ และสังหารชาวบ้าน จากนั้นนกก็ทำให้คนที่เหลือกลายเป็นหิน
น้ำท่วมใหญ่ / แยกชาวควิลยูต
ครั้งหนึ่งนกธันเดอร์โกรธผู้คน แล้วทำให้เกิดน้ำท่วม จนชาวควิลยูตต้องลงเรือหลบภัย หลังจาก 4 วันผ่านไป ชาวควิลยูตได้กระจายไปทั่ว บางกลุ่มอยู่ในโฮห์ (Hoh) บางส่วนอยู่ในเชมาคัม (Chemakum)
ที่มา: Thunderbird Myths [3]
ใครคือศัตรูของตำนาน ธันเดอร์เบิร์ด
แม้ว่านกธันเดอร์ ถูกบรรยายว่ามีพลังอำนาจเหนือฟ้า แต่มันก็มีศัตรูในทุกตำนาน ไม่ว่าจะเป็น เสือดำใต้น้ำ, งูหางกระดิ่งยักษ์, วิญญาณใต้น้ำต่างๆ, งูเขาใหญ่ เป็นต้น ซึ่งจากที่กล่าวมาทั้งหมด นกสายฟ้าสามารถเอาชนะได้ ส่งผลให้มันกลายเป็นสัญลักษณ์ของพลัง แข็งแกร่ง ผู้นำ ชัยชนะ สงคราม หรือธรรมชาติ
รูปร่าง ธันเดอร์เบิร์ด มีลักษณะเป็นยังไง
จากการบรรยายของ Mark A. Hall นักวิทยาการสัตว์ลึกลับ ที่อ้างว่าพบนกสายฟ้าหลายตัว ตลอดศตวรรษที่ 20 ได้เขียนรายละเอียดไว้ในหนังสือ Thunderbirds: America's Living Legends of Giant Birds ตีพิมพ์เมื่อปี ค.ศ. 2004 ว่ามีลักษณะดังนี้
- ปีกกว้างประมาณ 4.6-6 เมตร
- ตัวสูงประมาณ 1.2-2.4 เมตร
- มีขนสีเข้ม น้ำตาล สีเทา หรือดำ
- ส่วนหัวและคอไม่มีขน
- รูปร่างเหมือนกับแร้งแคลิฟอร์เนีย
- ปากโค้งงอ เท้ารับน้ำหนักได้เยอะ
- ออกล่าเวลากลางคืน กินสัตว์ใหญ่ วางไข่ 1-2 ฟอง
- อายุยืน อพยพผ่านทางใต้ในฤดูใบไม้ร่วง ไปจนถึงทางเหนือในฤดูใบไม้ผลิ
ที่มา: Mark A. Hall’s Theory [4]
การพบเห็น ธันเดอร์เบิร์ด ปัจจุบันยังมีอยู่ไหม
ในแอลเบอร์ตา
- สมาชิกในชนเผ่าแบล็คฟุต (Blackfoot) อ้างว่าเคยเห็นนก บนเนินเขาทางตะวันออก เทือกเขาร็อกกี้ ประเทศแคนาดา ต่อมาในทศวรรษปี 1860 นักรบของชนเผ่า พบเห็นนกขณะอยู่ในหน่วยจู่โจม
- กระทั่งจนถึงปี 1940 ชนเผ่าอินเดียครี (Cree) พบนกที่มีปีกแปลกประหลาด ในเดือนกรกฎาคม 1925 นักเดินป่าเห็นนกตัวใหญ่ ใกล้กับหอคอยบาเบล
ในควิเบก
- เมื่อปี 1974 พี่น้องจากควิเบกตะวันตก เห็นนกขนาดใหญ่ใกล้หมู่บ้านลูวิกูร์ (Louvicourt) ซึ่งอ้างว่า พวกเขาเห็นนกบินหนีไปพร้อมซากบีเวอร์ และบรรยายว่าเป็นนกสีเทาอมขาว ลำตัวสูง 4 ฟุต
โดยข้อสันนิษฐานปัจจุบัน ที่ไม่ใช่ความเชื่อของชนพื้นเมือง นักโบราณคดีชาวอังกฤษชื่อ Adrienne Mayor และ Tom Holland เสนอว่าเรื่องราวของนกสายฟ้า มีรากฐานมาจากการขุดพบ ฟอสซิลของเทอร์โรซอร์ สัตว์เลื้อยคลานบินได้ จากยุคมีโซโซอิก
นอกจากนี้ ยังมีนักวิชาการอีกหลายคน เช่น Karl PN Shuker นักสัตววิทยา ที่เสนอทฤษฎีความเป็นไปได้ ไม่ว่าจะเป็น นกอินทรีทอง , นกแร้งแคลิฟอร์เนีย หรือนกเทอร์ราทอร์น ที่ยังไม่ถูกค้นพบ เป็นต้น
สรุป ธันเดอร์เบิร์ด
ธันเดอร์เบิร์ด วิหคยักษ์แห่งสายฟ้า สัตว์ที่เชื่อว่า ควบคุมสภาพอากาศได้ ทั้งทำให้เกิดพายุ ฟ้าร้อง ไปจนถึงน้ำท่วม ซึ่งถูกเคารพมากมาย จากชนพื้นเมืองของอเมริกา นอกจากนี้ มันยังไปคล้ายกับสิ่งมีชีวิตอื่นๆ เช่น เทพเจ้าสายฟ้าจีนเล่ยกง พญาครุฑ ฟีนิกซ์ หรือนกอิมพันดูลูของชาวซูลูอีกด้วย
อ้างอิง
[1] Wikipedia. (November 16, 2024). Description. Retrieved from en.wikipedia
[2] Symbolsage. (September 14, 2020). Thunderbird in Various Native American Tribes. Retrieved from symbolsage
[3] Mythology.net. (July 8, 2018). Thunderbird Myths. Retrieved from mythology
[4] Mysteries of Canada. (May 31, 2018). Mark A. Hall’s Theory. Retrieved from mysteriesofcanada
