ซาวาเต้ (Savate) หรือ ซาวาเต้-บ็อกซ์ ฟรองแซส เป็นกีฬาต่อสู้จากเมืองน้ำหอม หรือรู้จักในชื่อ “มวยฝรั่งเศส” ซึ่งนำเอาการชกแบบมวยอังกฤษ มาผสมกับเทคนิคการเตะ และโจมตีด้วยมือกับเท้าเท่านั้น ส่วนข้อมูลเพิ่มเติม เรารวบรวมมาให้แล้วด้านล่าง
อะไรคือ ซาวาเต้ มวยดั้งเดิมจากดินแดนหอไอเฟล
ซาวาเต้ หรือ Boxe Francaise เป็นคำภาษาฝรั่งเศส หมายถึง “รองเท้าบูตเก่า” เนื่องจากสมัยก่อน กีฬานี้กำเนิดขึ้นโดยกะลาสี และเล่นกันในกองทหาร ทำให้นักมวยในปัจจุบัน จะต้องสวมรองเท้าบู๊ต และผู้ชายจะถูกเรียกว่า Tireur ส่วนผู้หญิงเรียกว่า Tireuse
โดยองค์ประกอบของมวยฝรั่งเศส เป็นการนำเอามวยอังกฤษ + เทคนิคการเตะเฉพาะ ที่อนุญาตให้ใช้ได้แค่มือและเท้า ต่างจากมวยทั่วไปอื่นๆ เช่น มวยไทย, มวยสากล ที่สามารถใช้เข่า ศอก หรือหน้าแข้ง แต่ที่เหมือนกัน คือโจมตีร่างกายได้ทุกส่วน
ต้นกำเนิด ซาวาเต้ และเส้นทางประวัติศาสตร์
ศิลปะต่อสู้สไตล์มวยฝรั่งเศส กำเนิดขึ้นเมื่อประมาณศตวรรษที่ 7 ในกลุ่มกะลาสีเรือ ชาวเมืองมาร์กเซย ซึ่งเรียกการสู้นี้ว่า “Chausson” โดยคาดการณ์ว่า เหล่าทหารฝรั่งเศส ได้เรียนรู้ทักษะการเตะและชก ระหว่างล่องเรือไปยังทวีปเอเชีย ต่อมามีมวยรูปแบบนี้อีก 1 เวอร์ชัน กำเนิดขึ้นทางตอนเหนือ
ซึ่งต่างจากของเมืองมาร์กเซย เพราะจะสวมรองเท้าที่มีน้ำหนักกว่า และมักใช้เทคนิคการเตะท่าต่ำ นอกจากนี้ นักประวัติศาสตร์ ยังมีข้อสันนิษฐานว่า ศิลปะต่อสู้นี้ ถูกฝึกในสเปน รวมถึงอิตาลี (Chasse Italien) ก่อนจะเปลี่ยนผ่าน เข้าสู่ยุคการก่อตั้งอย่างจริงจัง ดังต่อไปนี้
- ค.ศ. 1830 : ชาร์ลส์ได้มิกซ์การต่อสู้ใหม่ขึ้น และส่งผลให้คิกบ็อกซิงรูปแบบนี้ ถูกยอมรับ
- ลูกศิษย์ของชาร์ลส์ : ได้แก่ โจเซฟ (Joseph) และชาร์ลส์ ชาร์เมลอน (Charles Charlemont) ได้เผยแพร่ศาสตร์ต่อสู้ Savate ไปยังที่อื่น
- ค.ศ. 1900 : ผ่านไปกว่า 1 ศตวรรษ มวยฝรั่งเศสถูกรวบรวมข้อมูลทางกฎหมาย จากคณะกรรม National de Boxe Francaise
- ค.ศ. 1924 : ถูกยอมรับมากขึ้น ในฐานะกีฬาสาธิต ของกีฬาโอลิมปิกเกมส์ ณ กรุงปารีส
- มิเชล คาสซูซ์ (Michel Casseux) และชาร์ลส์ เลอกูร์ (Charles Lecour) : ถูกยกย่องให้เป็นบิดาแห่งมวยฝรั่งเศส
- เคานต์ปิแอร์ บารูซี (Count Pierre Baruzy) : บิดาแห่งมวยฝรั่งสมัยใหม่ เคยเป็นแชมป์ 11 สมัย เมื่อช่วงก่อนสงครามโลกครั้งแรก
ที่มา: The History Of Savate-Kickboxing [1]
ระดับการแข่งขัน ซาวาเต้ และเทคนิคที่ใช้
การฝึกมวยฝรั่งเศสสมัยใหม่ มีทั้งหมด 3 ระดับ ได้แก่ การจู่โจม (Assaut) แสดงเทคนิคมากกว่าเข้าปะทะ จะถูกนับคะแนนตามทักษะ กลยุทธ์ และการจู่โจมที่สำเร็จ, ก่อนการต่อสู้ (Pre-combat) ต้องใส่อุปกรณ์ช่วยเชฟ เช่น มวยกันน็อก หรือสนับแข้ง เพื่อป้องกันการชนะแบบน็อกเอาท์
สุดท้ายคือการต่อสู้ (Combat) เลเวลสูงสุด นักมวยจะไม่ใส่อุปกรณ์ป้องกันใดๆ และเข้าจู่โจมอย่างเต็มรูปแบบ โดยส่วนใหญ่ ใช้เวลาแข่งขันราวๆ 3-5 นาที ส่วนเทคนิคที่ใช้ อาทิเช่น
เทคนิคการเตะ
- ฟูเอ็ตเต้ (Fouetté) : เรียกว่าเตะวงเดือน โดยใช้ปลายเท้า
- แชสซี (Chassé) : หรือเตะด้านหน้า
- ย้อนกลับ (Revers) : การเตะแบบเกี่ยว หรือเตะย้อนกลับ
- เตะต่ำ (Coup de pied bas) : เตะกวาดขาไปให้ปลายเท้าสัมผัสหน้าแข้ง
เทคนิคการใช้หมัด
- ไดเรกต์ บรา อาวองต์ (Direct bras avant) : ใช้หมัดลักษณะจิ้มหรือ Jab
- ไดเรกต์ บราส์ อารีแยร์ (Direct bras arrière) : หมัดตรง-หมัดไขว้
- โครเชต์ (Crochet) : หมัดฮุก ชกตัวการงอแขนทั้ง 2 ข้าง หรือเรียกว่าหมัดตะขอ
- อัปเปอร์คัต (Uppercut) : ชกจากต่ำพุ่งขึ้นสูงจากแนวตั้ง
ที่มา: Modern practice, Techniques [2]
กติกาเบื้องต้นของ ซาวาเต้ เป็นแบบไหน
ซาวาเต้ เป็นมวยคิกบ็อกซิง ที่กำหนดกติกาขึ้นมาเอง โดยมีกฎเบื้องต้น อาทิเช่น นักมวยต้องทักทายก่อนเริ่มสู้ทุกครั้ง, แข่ง 3 รอบ รอบละ 2 นาที พักเบรก 1 นาที, ต้องสวมรองเท้า, ไม่อนุญาตให้ใช้ศอก เข่า เตะหน้าแข้ง, ตัดสิทธิ์แพ้จากการผลัก คว้า หรือพฤติกรรมไม่พึงประสงค์ เป็นต้น
ศึกษาระบบชนชั้น ซาวาเต้ มีตำแหน่งอะไรบ้าง
ระบบการจัดชนชั้น หรือบ่งบอกตำแหน่งของ Savate ต่างจากศิลปะต่อสู้อื่น เช่น ชูริริว, อเมริกันเคนโป, บราซิลเลียนยิวยิตสู, โววีนัม หรือยูโดและเทควันโด เพราะไม่มีเข็มขัด แต่ใช้เป็นถุงมือสีต่างๆ ดังนี้
- ถุงมือไม่มีสี : ผู้เริ่มต้น
- ถุงมือสีน้ำเงิน : ตำแหน่งเทคนิคระดับ 1
- ถุงมือสีเขียว : ตำแหน่งเทคนิคระดับ 2
- ถุงมือสีแดง : ตำแหน่งเทคนิคระดับ 3
- ถุงมือสีขาว : ตำแหน่งเทคนิคระดับ 4
- ถุงมือสีเหลือง : ตำแหน่งเทคนิคระดับ 5
- ถุงมือซิลเวอร์ 1 : ระดับเทคนิคเลเวล 6
- ถุงมือซิลเวอร์ 2 : ระดับเทคนิคเลเวล 7
- ถุงมือซิลเวอร์ 3 : ระดับเทคนิคเลเวล 8
ที่มา: What is the ranking system used in savate? [3]
เปรียบเทียบ ซาวาเต้ กับศิลปะการต่อสู้แขนงอื่น
- มวยฝรั่งเศส & มวยไทย : มวยฝรั่งเศสมีความประณีต มีทักษะการเตะเฉพาะ / มวยไทยโจมตีดุเดือด ใช้ได้ทั้งศอก เข่า หมัด หรือแข้ง
- มวยฝรั่งเศส & คาราเต้ : มวยจากเมืองน้ำหอม ผสมผสานหมัดและการเตะ / คาราเต้เน้นไปต่อยและเตะ พร้อมแสดงทักษะโบราณ
- มวยฝรั่งเศส & เทควันโด : มวยจากดินแดนหอไอเฟล เน้นความสมดุล / เทควันโดเน้นการเตะเร็วและรุนแรง
- มวยสไตล์ฝรั่งเศส & บราซิลเลียนยิวยิตสู : คิกบ็อกซิงฝรั่งเศส ยืนสู้เป็นหลัก / บราซิลเลียนยิวยิตสู สู้บนพื้น และใช้เทคนิคจับล็อก
ที่มา: Savate Vs. Other Martial Arts [4]
สรุป ซาวาเต้
ซาวาเต้ คิกบ็อกซิงประจำชาติฝรั่งเศส ที่เกิดขึ้นจากกะลาสีเรือ ซึ่งได้รับต้นแบบมาจาก มวยในประเทศอังกฤษ และมีเทคนิคการสู้ไม่เหมือนใคร เพราะมีอาวุธโจมตีแค่มือกับเท้า แถมการจัดอันดับชั้น ยังเฉพาะตัวอีกด้วย ซึ่งในปัจจุบัน กำลังถูกผลักดัน ให้เข้าสู่ Olympic Games
อ้างอิง
[1] Lowkickmma. (March 20, 2024). The History Of Savate-Kickboxing. Retrieved from lowkickmma
[2] Wikipedia. (July 6, 2024). Modern practice, Techniques. Retrieved from en.wikipedia
[3] Legends Mixed Martial Arts. (September 10, 2020). What is the ranking system used in savate?. Retrieved from legendsmma
[4] Boredom Busted. (February 10, 2023). Savate Vs. Other Martial Arts. Retrieved from boredombusted
