ซอฟท์เทนนิส (Soft tennis) หรือกีฬาเทนนิสพัฒนาใหม่ ที่กำเนิดขึ้นในญี่ปุ่น ซึ่งมีลักษณะการเล่น เหมือนกับเทนนิสออริจินัล แต่มีความพิเศษตรงที่ ลูกบอลยางจะนุ่มกว่า ไม้แร็กเกตเบากว่า รวมถึงเกณฑ์เฉพาะตัว ซึ่งที่ไปที่มา มีประวัติยังไง เล่นแบบไหน เราจะพาไปดู
ต้นกำเนิด ซอฟท์เทนนิส กีฬาจากดินแดนปลาดิบ
ซอฟท์เทนนิส กำเนิดขึ้นในประเทศญี่ปุ่น เมื่อปี ค.ศ. 1884 ซึ่งได้รับอิทธิพลจาก ชาวตะวันตกที่นำเทนนิสเข้ามา เมื่อช่วงปลายศตวรรษที่ 19 และได้ดัดแปลงให้เข้ากับคนญี่ปุ่น จนกลายมาเป็นกีฬา “ソフロテニス” กระทั่งถูกบรรจุ ในฐานะเกมนิทรรศการ ของเอเชียนเกมส์ 1990
และกลายเป็นการแข่งขันทางการ ในเอเชียนเกมส์ 1994 พร้อมกับทัวร์นาเมนต์ต่างๆ ภายใต้ชื่อของ Asian Games ซึ่งมีหลายเหตุการณ์เกิดขึ้น เช่น การก่อตั้งสหพันธ์แห่งเอเชียโดย 3 ประเทศ คือ ญี่ปุ่น เกาหลีใต้ และไต้หวัน ในปี 1955 หรือก่อตั้งสหพันธ์นานาชาติในปี 1973-74 เป็นต้น
สหพันธ์ ซอฟท์เทนนิส ระดับนานาชาติ
International Soft-Tennis Federation หรือ ISTF ก่อตั้งประมาณปี 1973 ถึง 1974 เป็นองค์กรชั้นนำของวงการ โดยมีประเทศสมาชิกปี 2022 จำนวน 60 ชาติ 5 ทวีป ได้แก่ เอเชีย 25, โอเชียเนีย 2, ยุโรป 21, อเมริกา 11 และแอฟริกา 1 ประเทศ
แต่ก่อนที่จะมีสหพันธ์นี้ ย้อนไปในปี 1970 ได้ก่อตั้งสภาพส่งเสริม เทนนิสพิเศษญี่ปุ่น-อเมริกา พร้อมข้อมูลว่า ซอฟท์เทนนิส มีความป็อปปูล่าสูงสุด ในโรงเรียนมัธยม เห็นได้จากจำนวนผู้แข่งขันกว่า 600,000 คนในญี่ปุ่น
ถัดมาในปี 1972 มีสหพันธ์อีกแห่งที่ฮาวาย ชื่อว่า Hawaii Soft-Tennis Federation และต่อด้วยหลายๆ ประเทศ ทั้งในเวเนซุเอลา ประเทศบราซิล หรือความพยายามของไต้หวัน ที่จะตั้งองค์กรขึ้นในฮ่องกง [1]
การแข่งขัน ซอฟท์เทนนิส หลากหลายระดับ
กติกาสำหรับแข่งขัน ไม่ต่างจากเทนนิสทั่วไปมากนัก โดยเมื่อปี 1992 มีการแก้ไขกฎ ให้แข่งขันประเภทเดี่ยวทางการ และให้ผู้เล่นตำแหน่งหน้าประเภทคู่เสิร์ฟได้ และมีรายการชิงแชมป์โลก จัดขึ้นทุกๆ 2 ปี ก่อนที่หลังจาก 1987 จะเปลี่ยนเป็นทุกๆ 4 ปี โดยมีทัวร์นาเมนต์ ที่จัดขึ้นโดย ISTF เช่น
- World Championships
- World Junior Championships
ส่วนในฝั่งเอเชีย มีหน่วยงาน ASTF ดูแลเช่นกัน โดยมีรายการที่โดดเด่นคือ เอเชียนเกมส์ ที่ปรากฏขึ้นกีฬานี้ เป็นกีฬาสาธิต ในการแข่งขันปี 1900 กรุงปักกิ่ง ประเทศจีน และมีชื่อเป็นทางการตั้งแต่ปี 1994 ส่วนรายการอื่น ยกตัวอย่างเช่น
- DongA International Tournament
- Asian Cup Tournament
- Sunchang Open Tournament
- Asian Championships
- Thailand International Championships
หรืออ่านรายละเอียด ทัวร์นาเมนต์ในเอเชียอื่นๆ 4 ปีล่าสุด (2020-2024) ได้ที่เว็บไซต์ทางการ ASTF Asia
ประเภทนักกีฬา ซอฟท์เทนนิส และขนาดสนาม
ประเภทการแข่ง ซอฟท์เทนนิส ในปัจจุบัน มีทั้งหมด 7 รูปแบบ ได้แก่ ทีมชาย-ทีมหญิง แบ่งเป็นคู่ 1, เดี่ยว 1, คู่ 2 รวมเป็นทีม 6 คน, ชาย-หญิงเดี่ยว, ชาย-หญิงคู่, และคู่ผสม ซึ่งแต่ละประเภท จะใช้สนามแข่งขนาดไม่เท่ากัน แต่สามารถเล่นบนสนามเทนนิส 10.97x23.77 เมตรได้
กติกา ซอฟท์เทนนิส พร้อมการให้คะแนนเบื้องต้น
กฎการเสิร์ฟ
- เริ่มเกมด้วยทายเหรียญ ผู้ชนะเลือกเสิร์ฟหรือรับ และได้เล่นก่อน
- เสิร์ฟด้านหลังเส้นสนาม โดยเริ่มจากมุมด้านขวา
- เล่นบอลได้ 1 ครั้ง (จากการกระดอน) เช่นเดียวกันกับเทนนิสทั่วไป
- การเสิร์ฟจะเปลี่ยนฝั่งทุกๆ 2 แต้มในเกม
กติกาเบื้องต้น
- การแข่งขัน 1 แมตช์ จะเล่นตั้งแต่ 7 หรือ 9 เกม
- ฝั่งที่ทำคะแนนได้ 4 แต้มก่อน จะเป็นผู้ชนะ (ประเภทเดี่ยว)
- ฝั่งที่ทำคะแนนได้ 5 แต้มก่อน จะเป็นผู้ชนะ (ประเภทคู่)
- หากทั้ง 2 ทีมคะแนนเท่ากันที่ 3-3 จะต้องเล่น Tie-break ใครทำได้ 7 แต้มก่อนชนะ
ที่มา: Soft-Tennis Rules [2]
ความแตกต่าง ซอฟท์เทนนิส VS เทนนิส
สิ่งแรกที่ต่างกันเห็นได้ชัด คือกีฬาเทนนิสแข่งขันใน โอลิมปิกเกมส์ ส่วนเทนนิสจากญี่ปุ่น มีทัวร์นาเมนต์แค่ระดับประเทศ ภูมิภาค และนานาชาติ ส่วนความแตกต่างข้ออื่นๆ มีรายละเอียดดังนี้
ข้อกำหนดเรื่องลูกเทนนิส
- เทนนิส : ปกคลุมด้วยวัสดุสีขาว หรือสีเหลือง ไม่มีตะเข็บด้านนอก เส้นรอบวงประมาณ 6.5-6.8 ซม. น้ำหนักประมาณ 56.7-58.8 กรัม ความสูงตอนกระดอนประมาณ 134.6-147.3 ซม. เมื่อปล่อยอิสระ ความสูงอยู่ที่ 254 ซม.
- เทนนิสนุ่ม : ลูกทำจากยางสีขาว สามารถเติมลมเข้าไปได้ เส้นวงรอบขนาด 6.6 ซม. น้ำหนัก 30-31 กรัม สามารถกระดอนได้สูง 65-80 ซม. แต่สากลระบุไว้ที่ 55-80 ซม.
ไม้ตีหรือไม้แร็กเกต
- เทนนิส : ผิวเรียบเนียน เชือกพันกัน เน้นความหนาแน่น ไม้เทนนิสใช้ระดับอาชีพ ขนาดห้ามเดิน 73.66 ซม. ความยาวห้ามเดิน 81.28 ซม. หน้าตาข่ายกว้างห้ามเกิน 31.75 ซม. โครงสร้างรวมที่จับ ต้องไม่มีตัวช่วยใดๆ
- เทนนิสนุ่ม : ไม้แร็กเกตแบบอ่อน ทำจากไม้ โลหะ หรือวัสดุอื่น มีความยาวรวมไม่เกิน 69 ซม. มีโครงทรงวงรียาวประมาณ 32 ซม. กว้าง 22 ซม. และด้านจับยาว 37 ซม.
จำนวนผู้ตัดสิน
- เทนนิสทั่วไปโดยส่วนใหญ่ มีผู้ตัดสินหลัก 1 คน และผู้ตัดสินอย่างน้อย 6 สาย ส่วนแบบซอฟต์มักใช้แค่ ผู้ตัดสินหลักและผู้ช่วยอย่างละหนึ่ง ซึ่งในบางเกม อาจไม่ใช้ผู้ตัดสินเส้น หรือผู้ช่วยผู้ตัดสิน
กติกาของเกม
- เทนนิสต้นฉบับเล่น 2 ใน 3 เซต หรือเซตที่ดีสุดใน 5 เซต แต่แบบซอฟต์จะใช้เป็น 4 ใน 7 หรือ 5 ใน 9 เกมต่อ 1 แมตช์ และมักใช้เวลาแข่งสั้นกว่าปกติ
ที่มา: What Are the Differences Between Soft-Tennis and Tennis? [3]
สรุป ซอฟท์เทนนิส
ซอฟท์เทนนิส เป็นกีฬาไม้แร็กเกตตีบอลนุ่ม ที่มีกระแสในเอเชียเป็นเวลานาน ก่อนจะแพร่กระจายสู่ยุโรป ซึ่งประสบความสำเร็จ มากกว่า 60 ประเทศ ส่งผลให้มีชิงแชมป์โลกทุกๆ 4 ปี อีกทั้งยังปรากฏชื่อ ในเกือบทุกรายการของเอเชีย ซึ่งกฎกติกา ต่างจากเทนนิสต้นฉบับพอสมควร
อ้างอิง
[1] Wikipedia. (April 11, 2024). History, International Soft Tennis Federation. Retrieved from en.wikipedia
[2] Sportsmatik. (June 5, 2022). Soft-Tennis Rules. Retrieved from sportsmatik
[3] Winus Sports. (October 6, 2023). What Are the Differences Between Soft-Tennis and Tennis?. Retrieved from winussportsco
