ชินลง (Chinlone) หรือ ခြင်းလုံး เป็นรูปแบบกีฬาพื้นบ้าน จากประเทศเมียนมา ที่มีสไตล์การเล่น ระหว่างกีฬาผสมกับการเต้นรำ และส่งลูกบอลหวาย ต่อกันเป็นวงกลม ซึ่งคล้ายกับเซปักตะกร้อในบ้านเรา แต่จะไม่มีคู่แข่งฝั่งตรงข้าม ส่วนข้อมูลอื่นๆ เราจะพาไปรู้จัก
ชินโลนหรือ ชินลง ตะกร้อท่วงท่าสวยงาม
ชินโลน ในภาษาพม่าหมายถึง “ตะกร้อกลม” ซึ่งลูกที่ใช้เล่น ทำขึ้นจากหวายธรรมชาติ และมักจะเล่นโดยเท้าเปล่า โดยมีรูปแบบการเล่น คือ วงกลม (เวนกะ / wein kat) และแบบเดี่ยวๆ (ตะปานเดียง / tapandaing)
ซึ่งลักษณะการเล่นดังกล่าว คล้ายคลึงกับทั้งตะกร้อไทย เซปักรากาของมาเลเซีย ซีปาของฟิลิปปินส์ และกระต้อของประเทศลาว แต่ของพม่าจะเพิ่มการเต้นรำเข้าด้วย และเน้นไปที่ท่วงท่าการส่งลูกต่อกันเป็นวงกลม
ความเป็นมาของ ชินลง หรือ Cane Ball
การละเล่นชินโลน หรือรู้จักในชื่อสากล Cane Ball เป็นกีฬาพื้นฐานเมียนมา ที่อยู่มาประมาณ 1,500 ปี ซึ่งวัตถุประสงค์ครั้งแรก คือเป็นกิจกรรมความบันเทิง ที่สาธิตให้แก่ราชวงศ์รับชม ซึ่งได้รับอิทธิพล จากศาสตร์การต่อสู้ และการเต้นรำดั้งเดิม
จากนั้นในปี ค.ศ. 1911 ความสนใจแคนบอลเพิ่มมากขึ้น และได้ปรากฏในหลายที่ ทั้งในเอเชียและยุโรป ก่อนจะลดลงในปี 1948 เมื่อวัฒนธรรมอังกฤษมีอิทธิพล ทำให้นับตั้งแต่ทศวรรษ 1960 รัฐบาลเมียนมา เริ่มมีการอนุรักษ์ กีฬาทางประเพณี ด้วยการสอนในโรงเรียน ต่อมาในปี 1953 กฎสำหรับชินโลนถูกใช้ในการแข่ง
และมีรายการแข่งขันครั้งแรก จัดขึ้นในปีเดียวกัน ณ เมืองย่างกุ้ง กระทั่งถูกบรรจุในซีเกมส์ปีแรก 2013, 2017 และล่าสุด 2023 ในโควตาการแข่งขันพื้นบ้านของประเทศพม่า [1] เช่นเดียวกับ อาร์นิส จากฟิลิปปินส์, ปันจักสีลัต จากอินโดนีเซีย และ คูราช จากอุซเบกิสถาน
เทศกาล ชินลง มหกรรมกีฬาของพม่า
นอกจากเป็นกีฬา ที่แข่งขันในรายการต่างๆ แคนบอลยังมีเทศกาลสำคัญ ที่จัดมาตั้งแต่ปี 1926 ซึ่งเป็นมหกรรมกีฬาใหญ่ที่สุดของพม่า โดยมีทีมจากทั่วประเทศ เข้าร่วมกว่า 1,000 รายชื่อ และฉลองเป็นเวลาถึง 48 วัน หลังจากวันพระจันทร์เต็มดวง ในเดือน Waso หรือเดือนกรกฎาคมของทุกปี ซึ่งจัดขึ้นที่หมู่บ้านพระเจดีย์ มหามุนี เมืองมัณฑะเลย์
ประเภทการเล่น ชินลง มีอะไรบ้าง
ประเภทการละเล่น ชิน-ลง โดยทั่วไปมี 3 ระดับความยากง่าย ได้แก่ Chin Gyi รูปแบบสุดเก่าแก่ และมีทักษะยากสุด, Chin Latt รูปแบบจากยุคกลาง สามารถเล่นได้ทุกคน และสุดท้ายคือ hit San หรือชินโลนสมัยใหม่ เรียบง่าย และพบมากสุดในปัจจุบัน โดยแต่ละระดับ ประกอบด้วย 10 ทักษะเฉพาะตัว [2]
กฎกติกา ชินลง และอุปกรณ์ที่ใช้
- ไร้ทีมฝั่งตรงข้าม : เป็นกีฬาประเภททีม 6 คน เล่นในวงกลม ไม่มีทีมฝั่งตรงข้าม
- วัตถุประสงค์ : ส่งลูกหวายรอบวง ห้ามตกพื้น ใช้ได้ทุกส่วนยกเว้นมือ พร้อมแสดงทักษะและลีลา
- ลูกบอลธรรมชาติ : ทำขึ้นจากหวาย น้ำหนักเบา ยืดหยุ่น เส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 22 ฟุต
- เครื่องแต่งกาย : ไม่มีข้อบังคับที่ชัดเจน ผู้เล่นอาจใส่เสื้อยืด กางเกงขาสั้น หรืออื่นๆ
- เครื่องดนตรี : กลองโอซี หรือกลองยาวพม่า และเครื่องดนตรีโบราณชนิดอื่น
ที่มา: How it Works: Rules, Gameplay and Equipment [3]
บุคคลสร้างชื่อของ ชินลง และนักกีฬาไทย
สำหรับคนสร้างชื่อในวงการนี้ มีด้วยกันหลายด้าน ไม่ว่าจะเป็น นักกีฬา ผู้ส่งเสริม หรือแม้แต่ปรมาจารย์หลายท่าน แต่บทความนี้ เราขอยกตัวอย่าง 4 บุคคล ได้แก่
- U Thein Htay : ปรมาจารย์ชื่อดัง ผู้ส่งเสริมแคนบอล ทั้งสาธิต การประชุม ในหลายประเทศ
- Kyaw Soe Moe : ผู้ที่มีฉายาว่า เดวิด เบ็คแฮม แห่งวงการชินโลน เป็นตัวแทนแข่งขันระดับนานาชาติ
- Ma Zin Thike : หญิงผู้บุกเบิกชินโลน ทำให้การแข่งขันประเภทหญิง มีโอกาสมากขึ้น
- Sai Kyaw Thu Htun : ดาวรุ่งที่น่าสนใจ ทั้งในและจากต่างชาติ เพราะมีท่วงท่ายอดเยี่ยม
ซึ่งไม่ได้มีแค่นักกีฬาจากพม่าเท่านั้น แต่ในรายการซีเกมส์ ครั้งที่ 32 กรุงพนมเปญ กัมพูชา ทัพนักกีฬาไทย คว้ามาได้ถึง 2 เหรียญทอง 3 เหรียญเงิน, และ 1 เหรียญทองแดง ส่วนประเทศเมียนมาคว้าไป 4 ทอง 3 เงิน 1 ทองแดง และเจ้าภาพคว้าไป 4 ทอง 1 เงิน 6 ทองแดง [4]
สรุป ชินลง
"ชิน-ลง" หรือ Cane Ball เป็นกีฬาลูกหวาย ที่ค่อนข้างแปลก เพราะไม่ต้องฟาดฟัน หรือทำแต้มจากคู่แข่ง เพียงแต่ต้องแสดงท่าร่ายรำ ทักษะครองลูก และความคล่องแคล่ว ซึ่งละเล่นมาแล้วกว่า 1,500 ปี และยังมีรายชื่อในรายการใหญ่อย่าง SEA Games จนทำให้หลายคน คุ้นชื่อจนถึงทุกวันนี้
อ้างอิง
[1] Wikipedia. (December 8, 2023). History. Retrieved from en.wikipedia
[2] Asian Tour Myanmar. (January 20, 2021). Three Main Type of Chin Lone. Retrieved from asiantour-myanmar
[3] Inside Asia. (2024). How it Works: Rules, Gameplay and Equipment. Retrieved from insideasiatours
[4] Matichon Online. (May 9, 2023). ชินลงไทยปิดฉาก 2 ทอง 3 เงิน 1 ทองแดง ซีเกมส์. Retrieved from matichon
